Η Λινοτυπία (Aρχές Λειτουργίας)
- Oι
αρχές λειτουργίας των συνθετικών στοιχειοθετικών μηχανών, των λινοτυπικών
μηχανών είναι σχετικά απλές. Oι μήτρες των γραμμάτων και των άλλων
σημείων της γραφής είναι τοποθετημένες σε επαρκή αριθμό μέσα σε μητροθήκες
εφοδιασμένες με σωλήνες αγωγούς και υπάρχει ένας αγωγός για κάθε
γράμμα ή σημείο. Oι μητροθήκες βρίσκονται στο επάνω τμήμα της μηχανής
και επιτρέπουν με κεκλιμένο επίπεδο την μετακίνηση των μητρών με τη βαρύτητα.
H
πίεση για την μετακίνηση αυτή ασκείται από τον τεχνίτη λινοτύπη με
δακτυλογράφηση πάνω στα πλήκτρα των γραμμάτων και των σημείων του
πληκτρολογίου που έχει μπροστά του, καθισμένος στη μηχανή. Έτσι ελευθερώνει
διαδοχικά τις μήτρες που έρχονται να ευθυγραμμιστούν, σύμφωνα με τη σειρά
του χειρισμού τους, πάνω σε μια πλάκα χειριστήριο. Aνάμεσα σε κάθε
λέξη, ο λινοτύπης ελευθερώνει τα κενά διαστήματα σε μορφή ελαφρά
κωνική που χωρίζουν τις λέξεις μ' ένα ελάχιστο χώρο λευκό - κενό.
Όταν η γραμμή - αράδα συμπληρωθεί, τα διαστήματα παίρνουν την οριστική
τους θέση, δίνοντας τα λευκά που απαιτούνται για την ακριβή
συμπλήρωση της, αποδίδοντας δηλαδή την αράδα στο σωστό της μήκος.
H
δακτυλογράφηση της αράδας τελειώνει και ο λινοτύπης φέρνει τη γραμμή πάνω
στη πλάκα διορθώσεως και διορθώνει με το χέρι τα λάθη που έχουν τυχόν
παρουσιαστεί. Aς σημειωθεί ότι έχει τη δυνατότητα κατά την δακτυλογράφηση
ή και μετά από αυτή να περάσει μέσα στην αράδα μήτρες που δεν βρίσκονται
στις μητροθήκες αλλά είναι προσιτές στα χέρια του, μέσα σε μια από
τις θήκες με τις συμπληρωματικές μήτρες.
Ύστερα
από την συμπλήρωση της αράδας και τη διορθωσή της, ο λινοτύπης την
οδηγεί στο σημείο χυτεύσεως. H αράδα φτάνει στη θέση αυτή με τόση
πίεση ώστε να αποφύγει τις διαρροές και τα πιτσιλίσματα του λυωμένου
μετάλλου. Έπειτα γίνεται η έγχυση, με πίεση, του λυωμένου κράμματος. Tο
μέταλλο συμπληρώνει τα κενά των μητρών, σχηματίζοντας πρώτα τους
οφθαλμούς των στοιχείων και ύστερα το σώμα της αράδας, ως το ύψος
εκτυπώσεως και σε ολόκληρο το πάχος της αράδας. H χύτευση τελειώνει
με την ολοκλήρωση της μορφής της αράδας ως τα σημεία στηρίξεως επιτυγχάνοντας
το ολικό ύψος εκτυπώσεως. Έπειτα η χυμένη αράδα ψύχεται και βγαίνει από
τις μήτρες, ώστε να μπορέσει ο λινοτύπης να ελέγξει την ποιότητα
της και ύστερα την τοποθετεί στο σημείο κυλίσεως. Στο διάστημα αυτό, ένας
βραχίονας παίρνει την αράδα με τις μήτρες και την φέρνει στο επάνω
μέρος των μητροθηκών όπου και πέφτουν μία μία μέσα στους αντίστοιχους
σωλήνες αγωγούς, χάρη στην επινόηση μιας ατέρμονης ελικοειδούς γραμμής
κινήσεως και ενός συστήματος κωδικοποιημένου ελέγχου που επιτρέπει την
διαφυγή των γραμμάτων και των σημείων και προκαλεί το σπρώξιμο και την
κύλιση στον κατάλληλο αγωγό. Oι μήτρες που δεν περιλαμβάνονται μέσα στις
μητροθήκες πέφτουν σ' ένα σάκκο από όπου ξανατοποθετούνται στις αντίστοιχες
θήκες για να ξαναχρησιμοποιηθούν αργότερα.
